نفتی ها /یک تصمیم اشتباه در پتروشیمی بندرامام طی ۵ سال گذشته تنها با محاسبه محصول ابتدایی حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان به منافع ملی لطمه وارد کرده است. تصمیمی که هنوزهم علی رغم تغییر مدیریت دراین مجتمع و تکیه زدن مدیری جدید طی ۴ سال گذشته بر صندلی مدیریت این مجتمع پتروشیمی همچنان ادامه یافته تا جاییکه مدیران ذینفع دررقم زدن چنین لطمه ملی هنوز هم بر صندلی مدیریت خود دراین مجتمع تکیه زده اند!
اما ماجرا چیست؟
اواخر سال ۲۰۱۳ میلادی مذاکراتی بین HSEوزارت نفت، وزارت امور خارجه، دفتر سازمان ملل در تهران و در نهایت شرکت کیمیای بندرامام بر سر برداشته شدن تحریمها جهت وارد کردن تجهیزات برای تغییر فرایند واحد کلرآلکالی پتروشیمی بندرامام صورت میگیرد تا جاییکه کارشناسان سازمان ملل به ایران میآیند تا فرایند این واحد را بررسی کنند که در نهایت به دلیل آنکه این پروژه فرایند جیوه ای داشته و مشکلات زیست محیطی و البته مصرف بیش از اندازه برق را شامل شده بود، کارشناس سازمان ملل با نگاشتن گزارشی ۱۰۰ صفحه ای اجازه وارد کردن ۱۰۰ میلیون دلار تجهیزات برای تغییر فرایند این پروژه را فراتر از قوانین تحریم صادر میکند. بدین شکل که برای اجرای این پروژه ما از هر کشوری حتی آمریکا میتوانستیم قطعات و تجهیزات لازم را وارد کنیم اما با یک شرط آنهم واریز پول به حساب سازمان ملل و در نهایت تحویل تجهیزات در منطقه! با اینحال در آخرین روزهای هماهنگی برای اجرای پروژه دولت تغییر میکند و زنگنه وزیرنفت میشود! ماجرا از همین جا آغاز میگردد. یک شرکت با ادعای اینکه نماینده دنورا در ایران است و با وجود تکذیب این اظهارات توسط مدیرعامل وقت شرکت کیمیای بندرامام به دلیل برگزاری سمیناری در تهران و عدم تایید نام این شرکت توسط نمایندگان خارجی دنورای ایتالیا مبنی بر عدم داشتن نمایندگی تحت عنوان شرکت مذکور در ایران اما در نهایت با برکناری مدیرعامل شرکت کیمیای بندرامام که مخالفت خود را با ارائه کار به شرکت مذکور رسما اعلام کرده بود کار به همین شرکت داده میشود. در نهایت پس از گذشت ۲ سال از این اتفاق کارخانه از سرویس خارج و اغلب تجهیزات آن به عنوان تجهیزات اسقاط شده بفروش میرسند.
این درحالی است که در تمام دنیا تغییر فرایند پروژههای کلر آلکالی همزمان در حال تولید و در مدت زمان حدود یکسال صورت میگیرد و نیازی به توقف کار نبوده است.
درعین حال شنیده میشود پیمانکار مدعی نماینده دنورای ایتالیا نیز پس از صرف بیش از ۵۰ درصد از مبلغ مورد تایید سازمان ملل از این پروژه خلع ید شده و هنوز هم مشخص نیست ضرروزیان چنین لطمه ملی از وی دریافت شده یا خیر؟ چراکه به اذعان بررسیهای خبرنگار ما به نظر میرسد پیگیری قانونی برای احقاق حق پتروشیمی بندرامام ناشی ازاین عدم تحقق قرارداد فی مابین از وی صورت نگرفته و بزرگترین اتفاق افتاده خلع ید شدن این پیمانکار بوده است.
این درحالی است که در کشور کمتر پتروشیمی از کارخانه کلرآلکالی برخوردار است و به شدت کمبود این محصول در کشور محسوس است تا جاییکه به گوش میرسد سال گذشته ناچار به واردات سود کاستیک و ای دی سی به کشور شده ایم. ضمن آنکه این امر باعث زیانهای عدم تولید در زنجیره تولید pvc در منطقه ماهشهر گردیده است .
ازسویی دیگر واحدهای دیگری چون واحد استحصال نمک نیز که به نوعی به این واحد وابسته بوده اند نیز از مدار تولید خارج شده اند!
دراین واحد سالانه ۲۵۰ هزار تن سود کاستیک(سودسوزآور) و ۳۰۰ هزار تن ای دی سی ماده اولیه پی وی سی تولید میشده است. ضمن آنکه ضرر ناشی از توقف این پروژه بیش از رقمهای فعلی است چراکه تولید واحد vcm(ونیل کلراید )که خوراک واحد pvc است در سال گذشته حدود۱۵۶ هزار تن بوده در حالیکه ظرفیت نصب شده ۱۸۰ هزار تن برآورد شده که به دلیل نبود خوراک EDC برای این کارخانه در سال گذشته کارخانه VCM حدود ۲۴ هزار تن کسر تولید داشته وبه دنبال آن کارخانه PVC که محصول نهائی این زنجیره است به همان مقدار کاهش تولید داشته است .
البته قابل ذکر است که فعلا با توجه به اینکه واحد تولید کلر و کاستیک تخریب شده برای تولید EDC از کلر شرکت اروند و خرید خارج جهت همین مقدار تولید شده vcm استفاده شده است .البته استفاده از کلر اروند نیز باعث کاهش تولید در آن شرکت که بزرگترین زنجیره تولید pvc را داراست نیز شده است .
همچنین مجتمع غدیر که با دریافت خوراک کلر از پتروشیمی بندر امام pvc تولید مینمود با از سرویس خارج شدن آن کارخانه خوراک مورد نیاز را باید یا از خارج تامین نماید و یا از پتروشیمی اروند دریافت کند .
این درحالی است که هم اکنون هر تن سود کاستیک در بورس حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان خرید و فروش میشود که با احتساب این رقم تنها باید گفت عدم النفع ناشی از توقف تولید این محصول در پتروشیمی بندرامام سالانه ۵۵۰ میلیارد تومان بوده که با احتساب ۵ سال توقف کار این واحد باید گفت تا کنون از محل توقف تولید این محصول ضرری بالغ بر ۲ هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان بر این مجتمع تحمیل گردیده است.
از سویی دیگر در حال حاضر ای دی سی تحویلی پتروشیمیهای دیگر به واحدهای پی وی سی ۱۲ میلیون تومان در هر تن محاسبه میگردد که در صورت احتساب این رقم باید گفت توقف تولید ۳۰۰ هزار تنی سالانه این محصول درپتروشیمی بندرامام عدم النفعی بالغ بر ۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در هر سال را به این پتروشیمی تحمیل کرده که این رقم طی ۵ سال گذشته بالغ بر ۱۸ هزار میلیارد تومان برآورد میگردد. بنابراین باید گفت توقف تولید این پروژه که به بهانه مشکلات زیست محیطی متوقف گردیده علی رغم تایید سازمان ملل بر برداشته شدن تحریمها جهت به روزرسانی و رفع مشکلات زیست محیطی آن ، بالغ بر۲۰هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان عدم النفع طی ۵ سال گذشته ایجاد کرده است. هر چند که این رقم تنها مربوط به میزان تولید مجتمع پتروشیمی بندرامام است و ضرر ناشی از توقف تولید و تاثیر آن بر کاهش تولید محصولات دیگر چون پی وی سی و توقف تولید برخی از کارخانه های زیرمجموعه نیازمند این محصول نیست.
این درحالی است که طی چهارسال گذشته نیز علی رغم مدیریت ثابت در مجتمع پتروشیمی بندرامام و علی رغم سودده بودن این واحد هنوز هیچ تحرکی برای بازگردان این کارخانه به مدار تولید صورت نگرفته و تنها اتفاق صورت گرفته طی چند سال گذشته فروش تجهیزات این کارخانه به صورت اسقاط بوده است. البته نکته حائز اهمیت دیگر آنکه همچنان مقصران اصلی چنین ضرر ملی بر سمتهای خود باقی مانده اند و همچنان مشغول فعالیت دراین مجتمع پتروشیمی بدون هیچگونه پاسخگویی در مقابل این ضرروزیان هستند.گوئی هیچ اتفاقی نیفتاده است!/دانیال قربانی
پست الکترونیکی نفتیها به نشانی naftiha.ir@gmail.com برای دریافت نقطه نظرات، پیشنهادها، انتقادها و شکایات شما به عنوان پل ارتباطی این پایگاه خبری – تحلیلی با شما مخاطبان عزیز، در دسترس قرار دارد که شما مخاطبین عزیز نفتی ها میتوانید از این طریق با ما در ارتباط باشید.