نفتی ها /در شرایطی که فروش نفت ایران با مشکلات عدیده ای مواجه شده، تنها راه حل پیشگیری از مشکلات اقتصادی که به نفت وابسته بود، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است، اما چگونه؟
کارشناسان میگویند: برای رسیدن به هدف کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی نیازی نیست که ایران تولید را کاهش دهد و یا خود را از پول نفت محروم کند بلکه باید از پول نفت برای سرمایهگذاری هر چه بیشتر برای توسعه و صنعتی کردن کشور استفاده کند و کمتر از آن بهعنوان محلی برای تأمین نیازهای مالی جاری، کم بازده و غیرمولد که بخش قابلتوجهی از آن به هزینههای دولت بازمیگردد استفاده کند و معتقدند این روند میتواند راهحلی دقیق، بلندمدت و نظاممند برای حل مشکل وابستگی به درآمدهای نفتی باشد
اکنون محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در حاشیه گشایش نمایشگاه مدیریت سبزازاصلاح ساختار بودجه گفتو این نوید را داد که: اصلاح ساختار بودجه در محورهای منابع تحت عنوان درآمدهای پایدار، مصارف تحت عنوان هزینههای کارا، ثباتسازی اقتصادی و نهادسازی انجام خواهد شد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره منابع جایگزین نفت در بودجه سال آینده گفت: منبع نخست شامل یارانههای پنهان و آشکار است که ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد میشود و منبع دیگر جایگزین نفت مربوط به مالیات است. برای حمایت از تولید، برای بنگاههای تولیدی تخفیفهایی قائل شدیم، اما به مالیات عایدی سرمایه توجه شده است که در قالب قانون بودجه به مجلس خواهد رفت.
نوبخت با بیان اینکه مولدسازی داراییهای دولت، منبع دیگر درآمدی به شمار میرود، ادامه داد: درباره مصارف و هزینههای بودجه نیز کمیتهای تشکیل شده است که به بررسی همه هزینهها مشغول هستند. هم اکنون ۹ هزار برنامه ردیف و بیش از یک هزار دستگاه ردیف وجود دارد که مجلس شورای اسلامی زمان کافی برای بررسی آنها ندارد.
گفتنی است پیش از این نیز این سیاست در بسیاری از کشورها با موفقیت رو به رو بوده، برای مثال در سالهای اخیر که صادرات چین رشد کمنظیری داشته، مقامات چین از ورود درآمدهای ارزی حاصل از صادرات به داخل اقتصاد خودداری کردهاند و درآمدهای مذکور را در بازارهای سرمایه کشورهای توسعهیافته سرمایهگذاری کردهاند. چین تلاش میکند با این اقدام ارزش پول ملی خود را بیشازحد پایین نگه دارد.
در این راستا برخی از کشورها نظیر نروژ و تا حدی کویت اقدام به تأسیس صندوقی کردهاند تا این درآمد به حساب این صندوق واریز شود. درآمد ارزی انباشت شده در این صندوق، در بازارهای بورس معتبر در کل دنیا سرمایهگذاری میشود. معمولاً این سرمایهگذاری بهقدری متنوع انجام میشود تا ریسک موجود به حداقل کاهش یابد. بهتدریج سود ناشی از این سرمایهگذاری به صندوق بازمیگردد و میتواند مورداستفاده قرار گیرد و یا مجدداً سرمایهگذاری شود.
نکته مهم دیگری که در این میان وجود دارد . نباید فراموش شود این است که، امکان صفر شدن این وابستگیبه یکباره ممکن نیست و تنها راه انجام این مهم، کاهش تدریجی این بودجه طی بازه زمانی مشخصی است و بهتر است با توجه به وابستگی ساختاری بودجه و اقتصاد ایران به نفت،این برنامه به طور تدریجی اجرا شود.
اختصاصی